PKP
MOK
MKS
ZUM
ADM

<< powrót na stronę główną dziś jest: 3.10.2024 r.  
 


13.06.2008 - XII Przegląd Teatrów Dziecięcych i Młodzieżowych „Pajace”
    Aktualnie przeglądasz: Informacje o Dębicy / Sławni Ludzie


Sławni Dębiczanie

 

Anna Augustynowicz - należy do najlepszych polskich reżyserów teatralnych młodego pokolenia, dyrektor artystyczny szczecińskiego Teatru Współczesnego. Wyreżyserowała m.in. "Moja wątroba jest bez sensu albo zagłada ludu" Wernera Schwaba, "Młoda śmierć" Grzegorza Nawrockiego, "Popcorn" Bena Eltona, "Tylko ta pchła" Naomi Wallace (w warszawskim Teatrze Powszechnym). Dębiczanka od urodzenia, absolwentka tutejszego Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły.


Jan z Latoszyna (? - 1494) - pochodzący z poddębickiego Latoszyna Jan był profesorem, a następnie rektorem (sześciokrotnie, w latach 1468 - 92) Akademii Krakowskiej, jednocześnie kanonikiem i oficjałem krakowskim. W latach 1488 - 1490 pełnił godność kanclerza kardynała Fryderyka Jagiellończyka. Od 1472 r. był beneficjentem plebani w Dębicy.

 
Kazimierz Lipień (1949 - 2005) - mistrz olimpijski w zapasach (1976) w stylu klasycznym, dwukrotny mistrz i czterokrotny wicemistrz świata, trzykrotny mistrz Europy, trzynastokrotny mistrz Polski. Zawodnik Wisłoki Dębica.


Józef Lipień - wicemistrz olimpijski, mistrz i dwukrotny wicemistrz świata, brązowy medalista mistrzostw Europy, dwunastokrotny mistrz Polski w zapasach w stylu klasycznym. Trener zapaśników Wisłoki Dębica, aktualnych drużynowych mistrzów Polski.

 

 

Józef Lipień

 

Tadeusz Łomnicki (1927 - 1992) - znakomity aktor teatralny i filmowy, reżyser, dyrektor kilku scen polskich, rektor warszawskiej PWST. Sławę i uznanie przyniosły mu role w spektaklach: "Kariera Artura Ui" B. Brechta, "Kordian" Słowackiego, "Świętoszek" Moliera, "Dożywocie" Fredry. Do historii polskiej kinematografii przeszły kreacje Łomnickiego w "Panu Wołodyjowskim" i "Potopie" Jerzego Hoffmana. W obu filmach aktor wcielił się w postać pułkownika Michała Jerzego Wołodyjowskiego. Związany z Dębicą w latach czterdziestych, gdzie podobnie jak jego starszy brat Jan, późniejszy reżyser (m.in. serial "Dom"), uczęszczał do szkoły średniej.

 
Wilhelm Mach (1917 - 1965) - pisarz urodzony pod Dębicą, związany bezpośrednio 
z miastem w okresie międzywojennym, kiedy chodził tutaj do szkoły średniej. W swoich powieściach bardzo często wracał do ziemi swego dzieciństwa i młodości, opisując uroki Rzeszowszczyzny. Najważniejsze powieści Macha to: "Rdza" (1950 ), "Życie duże i małe" (1959), "Agnieszka, córka Kolumba" (1964). Ponadto Mach pisał i publikował opowiadania, felietony, reportaże, szkice. Część z nich ukazała się w tomie zatytułowanym "Doświadczenia i przypadki" (1954).

 

Ks. Prof. Alojzy Franciszek Nosal - Urodził się w 14.01.1910 r w Dębicy. Dzieciństwo spędził na Wolicy razem z 7 rodzeństwem. W latach 1916 – 1920 był uczniem Szkoły Ludowej pięcioklasowej męskiej (obecne Miejskie Gimnazjum Nr 1). W 1928 r ukończył gimnazjum w Dębicy, a w 1933 r seminarium duchowne w Sandomierzu. Stopień magistra teologii uzyskał w 1936 r na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1938 r rozpoczął studia na Uniwersytecie w Louvain w Belgii, uzyskując pierwszy licencjat nauk społecznych. Po zajęciu Belgii przez Niemców wyjechał do Francji. Pracował w Polskiej Misji Katolickiej, brał tez czynny udział we Francuskim Ruchu Oporu. Aresztowany przez Niemców 2 lata spędził w obozie koncentracyjnym w Troyes. Po uwolnieniu pracował jako Dziekan Duchowieństwa Polskiego i studiował na uniwersytecie w Lille, gdzie uzyskał drugi licencjat i doktorat nauk społecznych z wyróżnieniem. Uczestniczył w zakładaniu Kongresu Polonii Francuskiej. Niósł pomoc Polakom uczącym się i pracującym we Francji. Przez Ojca Świętego Piusa XII został mianowany kapelanem Syndykatów Chrześcijańskich Uchodźców i Emigrantów z siedzibą w Paryżu. Za działalność w Ruchu Oporu rząd francuski nadał mu kartę kombatancką oraz odznaczenia: Croix de Guerre ze złotą gwiazdą oraz Medaille de la Resistancce Francaise, a za zasługi na polu pracy społecznej mianował go Chevalier de l’Ordere de la Sante Publioue et de la Population.Na drugim Kongresie Apostolstwa Świeckich w Rzymie został mianowany przewodniczącym sekcji księży zajmujących się działalnością wśród świeckich. Ukończył ekonomię porównawczą w Międzynarodowym Uniwersytecie Nauk Porównawczych w Luksemburgu. W 1960 r wygłosił odczyt na Międzynarodowym Kongresie Migracji w Montrealu. Od 1962 r wykładał socjologię w kolegiach uniwersyteckich Covington, Ky, Steubenville, Ohio oraz w York College w Pensylwanii. Rozpoczynał studia od asystenta i w roku 1973 otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. Był ekspertem od spraw demograficznych. Ogłosił cały szereg artykułów naukowych w języku polskim, francuskim i angielskim. Został członkiem American Sociological i Americsn Men of Scence. ego życiorys znajduje się w bibliografii American Men of Science i w książce na 200-lecie Ameryki Cvommunity Leaders Bicentennial. W 1973 r otrzyma tytuł Outstanding Educator of America (Wybitny Nauczyciel Amerykański). W uznaniu za całokształt działalności społecznej, naukowej i wychowawczej York College of Pensylwania nadał mu tytuł Honoris Causa w dziedzinie nauk humanistycznych. Po przejściu na emeryturę w 1976 r mieszkał w Stanach Zjednoczonych i we Francji. Często wyjeżdżał z wykładami jako visiting profesor. Przyznaną emeryturę profesorką przeznaczył m.in. na wspieranie szkół, do których uczęszczał (SP 1, LO), na budowę szkoły w Wolicy, na pomoc organizacjom charytatywnym. W 1989 roku odwiedził Dębicę, w tym szkoły, do których uczęszczał. Gromadzoną przez siebie kolekcję obrazów Zofii Stryjeńskiej ofiarował muzeum w Tarnowie. Zmarł 13.11.1995 roku w Paryżu. Zgodnie ze swoją wolą został pochowany na cmentarzu parafialnym w Dębicy. Tablice pamiątkowe poświęcone Księdzu Profesorowi znajdują się w budynku Miejskiego Gimnazjum nr 1 , w Szkole Podstawowej nr 12 i kościele pw. Najświętszego Serca Jezusowego w Dębicy.

 
Krzysztof Penderecki - wybitny kompozytor o międzynarodowej sławie, autor takich dzieł jak "Stabat Mater", "Ubu Król", "Pasja wg św. Łukasza", "Tren ofiarom Hiroszymy" czy "Siedem Bram Jerozolimy". Urodzony przed wojną w Dębicy, w rodzinie inteligenckiej. Uczeń dębickiego Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły. Pierwszym nauczycielem muzyki Pendereckiego był Stanisław Darłak, pedagog i animator życia muzycznego w mieście. Młody Krzysztof pobierał u niego lekcje gry na skrzypcach. Po złożeniu egzaminu dojrzałości Krzysztof Penderecki wyjechał z Dębicy do Krakowa, gdzie rozpoczęła się jego wielka kariera.

 

 


Krzysztof Penderecki

Edward Bernard Raczyński (1891 - 1993) - hrabia, polityk, dyplomata, w latach trzydziestych ambasador RP w Wielkiej Brytanii, w latach 1941-1943 minister spraw zagranicznych w rządzie RP w Londynie, w latach 1979-1986 prezydent RP na obczyźnie. Ostatni właściciel majątków w Dębicy i Zawadzie, w których posiadanie Raczyńscy weszli na początku XIX w., przyczyniając się do ich rozkwitu. Raczyńscy ufundowali w mieście

i jego okolicach kilka ochronek, placówek oświatowych, sprowadzili także do Dębicy wielce zasłużone dla lokalnej społeczności Zgromadzenie Sióstr Służebniczek Dziewicy Maryi Niepokalanie Poczętej. Na dębickim cmentarzu parafialnym znajduje się neogotycka kaplica grobowa Raczyńskich.

 
Władysław Strumski (1922 - 1990) - dębiczanin niemalże od urodzenia, żołnierz Armii Krajowej i zwalczającej władze komunistyczne organizacji konspiracyjnej Wolność 
i Niepodległość. W 1968 r. zadebiutował jako pisarz, wydając powieść o latach okupacji pt. "Dziesiątka w akcji". Wkrótce stał się autorem poczytnych książek historycznych dla młodzieży. Szczególnie upodobał sobie czasy polskiego średniowiecza. Wydał m.in. "Kości przeciw kiścieniom", (1980), "Synowie rycerza ze Zwodowa" (1984), "Śladami Grunwaldu" (1985), "Narodziny Polski"(1988).

 
Waleria Szalay - Groele (1879-1957) - pedagog i powieściopisarz, związana z Dębicą 
od końca II wojny światowej. Nauczycielka dębickiego gimnazjum, działaczka ruchu harcerskiego, autorka poczytnych książek historycznych, m.in. "W orlim gnieździe", "Sokół królewski", "Straszne dziedzictwo", a także licznych felietonów, reportaży. Jest autorką libretta do opery Feliksa Nowowiejskiego pt. "Legenda Bałtyku".


Stanisław Waltoś - profesor, obecny kierownik Katedry Postępowania Karnego na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego, autor licznych publikacji naukowych, dyrektor Muzeum Uniwersyteckiego w Krakowie. Dębiczanin, absolwent Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Władysława Jagiełły.


Jan Wiktor (1890-1967) - pisarz urodzony w Radomyślu nad Sanem, uczeń Gimnazjum im. Króla Władysława Jagiełły. Autor znanych powieści społecznych: "Wierzby nad Sekwaną", "Orka na ugorze".

 
Jerzy Żuławski (1874-1915) - znakomity pisarz okresu modernizmu, autor licznych utworów poetyckich, dramatów i powieści, w tym pierwszej polskiej powieści fantastycznonaukowej "Na srebrnym globie". Urodził się w majątku w Lipowcu, ok. 15 km od Dębicy. Od lat młodzieńczych na stałe związany z Krakowem, a później Zakopanem, w Dębicy znalazł się jako oficer polskich legionów w czasie I wojny światowej. Zmarł w tutejszym szpitalu na tyfus 9 sierpnia 1915 i został pochowany na dębickim cmentarzu wojskowym, gdzie spoczywa do dziś.

 
(C) 1990-2010 Urząd Miejski w Dębicy - Wszelkie prawa autorskie zastrzeżone - kontakt do obsługi technicznej